Theo thống kê từ Bộ Tài Nguyên & Môi Trường, hơn 70% hệ thống xử lý nước thải tại Việt Nam gặp sự cố do sai sót trong khâu châm hóa chất. Trong bối cảnh các quy định về xả thải ngày càng nghiêm ngặt (QCVN 40:2011/BTNMT, ISO 14001), bơm định lượng trong xử lý nước thải trở thành thiết bị “sống còn” giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp lý, giảm rủi ro ô nhiễm và tối ưu chi phí. Bài viết dưới đây cung cấp cái nhìn toàn diện từ nguyên lý hoạt động đến case study thực tế, giúp bạn lựa chọn giải pháp phù hợp nhất.
1 . Vai Trò Trụ Cột Của Bơm Định Lượng Trong Xử Lý Nước Thải
Bơm định lượng trong xử lý nước thải không chỉ đơn thuần là thiết bị cơ học, mà là “trợ thủ đắc lực” quyết định 80% hiệu suất hệ thống. Dưới đây là phân tích chi tiết các nhiệm vụ và lợi ích mang lại:
1.1. Các Nhiệm Vụ Chiến Lược
- Điều Chỉnh pH Tự Động
Vấn đề:Nước thải công nghiệp (dệt nhuộm, xi mạ) thường có pH dao động 2–12, gây ăn mòn thiết bị và ức chế vi sinh trong bể sinh học.
Giải pháp: Bơm định lượng tích hợp cảm biến pH tự động châm NaOH/HCl, duy trì pH 6.5–8.5. Ví dụ: Nhà máy giấy Vĩnh Phú sử dụng bơm SEKO Tekna AKL giảm 30% chi phí hóa chất nhờ điều chỉnh chính xác ±0.2 pH. - Keo Tụ & Tạo Bông Hiệu Quả
Thách thức:Cặn lơ lửng <10µm không thể lắng tự nhiên.
Cơ chế: Bơm định lượng trong xử lý nước thải châm PAC/Polymer với liều lượng 5–50 ppm, kết dính cặn thành bông >100µm. Case study: Khu công nghiệp Bình Dương giảm 40% lượng bùn nhờ bơm màng DOSAKI KM điều chỉnh tỷ lệ Polymer chính xác. - Khử Trùng An Toàn
Rủi ro:Dư lượng Clo trong nước thải >0.5 mg/L gây độc cho thủy sinh.
Ứng dụng: Bơm điện từ điều khiển bằng ORP sensor châm Javen (NaOCl) với độ chính xác ±2%, đảm bảo nồng độ Clo dư 0.3–0.5 mg/L. - Ức Chế Mùi Hôi & Ăn Mòn
Ví dụ:Nước thải chăn nuôi chứa H2S gây mùi và phá hủy bê tông. Bơm piston Doseuro châm FeCl3 ổn định, giảm 90% khí độc.
1.2. Lợi Ích Vượt Trội
- Tiết Kiệm Đến 45% Chi Phí Hóa Chất
Báo cáo từ Công ty Môi Trường Xanh cho thấy, việc thay thế châm hóa chất thủ công bằng bơm định lượng giảm 25–45% lượng PAC/Javen tiêu thụ nhờ tránh hiện tượng overdosing. - Giảm 70% Thời Gian Vận Hành
Hệ thống tự động hóa tích hợp bơm và cảm biến giúp vận hành 24/7 không cần giám sát liên tục. - Tuổi Thọ Hệ Thống Tăng 2–3 Lần
Việc kiểm soát pH chặt chẽ ngăn chặn ăn mòn đường ống, tiết kiệm chi phí bảo trì.
2. Phân Tích 3 Dòng Bơm Định Lượng: Ưu – Nhược & Ứng Dụng
Bảng so sánh chi tiết 3 loại bơm định lượng trong xử lý nước thải phổ biến:
Tiêu Chí | Bơm Điện Từ | Bơm Màng Cơ Khí | Bơm Piston |
Nguyên Lý | Từ trường điều khiển màng | Cam lệch tâm + màng PTFE | Piston chuyển động tịnh tiến |
Lưu Lượng (L/h) | 0.1–110 | 10–500 | 50–2000 |
Áp Suất (Bar) | ≤20 | ≤12 | ≤100 |
Độ Chính Xác | ±2% | ±3% | ±1% |
Chi Phí Đầu Tư | Thấp (5–20 triệu) | Trung bình (15–50 triệu) | Cao (50–500 triệu) |
Ứng Dụng | pH, khử trùng | Keo tụ, trung hòa | Hóa chất đặc, áp suất cao |
2.1. Bơm Điện Từ: Lựa Chọn Tối Ưu Cho Hệ Thống Nhỏ
- Cấu Tạo & Nguyên Lý:
Cuộn solenoid tạo lực hút làm dao động màng PTFE, hút/đẩy hóa chất qua van một chiều - Case Study: Trạm xử lý nước thải 500 m³/ngày tại Đà Nẵng sử dụng 4 bơm SEKO AKL châm NaOH và Javen, vận hành ổn định 3 năm không bảo trì.
2.2. Bơm Màng Cơ Khí: Cân Bằng Giữa Hiệu Suất & Chi Phí

- Cải Tiến Công Nghệ:
Phiên bản 2023 của DOSAKI KM sử dụng công nghệ cam lệch tâm. Vật liệu màng EPDM + PTFE chịu được axit 30%. - Ứng Dụng Thực Tế: Nhà máy dệt Phong Phú (Hưng Yên) dùng 8 bơm màng DOSAKI KM châm H2SO4 20%, giảm 80% sự cố tắc nghẽn so với bơm điện từ.
2.3. Bơm Piston: Giải Pháp Cho Hệ Thống Công Nghiệp Nặng
- Công Nghệ Mới:
Piston SUS316 siêu bền, chịu mài mòn từ cặn rắn. Tích hợp bộ giảm xung (pulsation damper) cho dòng chảy mượt. - Ví Dụ: Khu liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn sử dụng bơm piston Injecta TP châm chất ức chế ăn mòn vào đường ống dẫn dầu, áp suất 80 bar.
3. Tiêu Chuẩn Kỹ Thuật: 7 Yếu Tố Bắt Buộc Khi Chọn Bơm
Để bơm định lượng trong xử lý nước thải hoạt động bền bỉ, cần kiểm tra kỹ 7 tiêu chí:
- Vật Liệu Tiếp Xúc
-
- PAC/Javen:PVC, PP.
- Axit đậm đặc (H2SO4 98%):PVDF, Hastelloy.
- Dầu, dung môi
- Khả Năng Điều Khiển
- Analog 4–20mA: Tích hợp PLC.
- Xung (Pulse): Đồng bộ với lưu lượng nước.
- Modbus RTU: Giám sát từ xa qua SCADA.
- Chứng Chỉ An Toàn
- ATEX:Môi trường dễ cháy (xử lý khí thải).
- IP68:Chống ngập nước (bể điều hòa).
- Bảo Trì & Thay Thế
- Thời gian thay màng: 6–12 tháng.
- Dịch vụ hậu mãi trong 24h.
- Hiệu Chuẩn
- Sai số <±1% sau 1000 giờ hoạt động.
- Cơ chế bù áp tự động (pressure compensation).
- Tương Thích Hóa Chất
- Tra cứu MSDS để chọn vật liệu.
- Test thử nghiệm với mẫu hóa chất thực tế.
- Tiết Kiệm Năng Lượng
- Motor IE3/IE4: Giảm 15–20% điện năng.
- Chế độ sleep khi không tải.
4 Case Study: Ứng Dụng Bơm Định Lượng Tại 3 Ngành Then Chốt
4.1. Ngành Dệt Nhuộm
- Bài Toán:Nước thải chứa COD >5000 mg/L, pH dao động, độ màu cao.
- Giải Pháp:
- Bơm màng DOSAKI KS châm PAC 10% (50 L/h).
- Bơm piston Doseuro châm H2SO4 98% điều chỉnh pH.
- Kết Quả:Giảm 60% lượng phèn, đạt QCVN 13:2015/BTNMT.
4.2. Khu Đô Thị & Chung Cư
- Thách Thức:Lượng nước thải biến động theo giờ, nguy cơ dư Clo.
- Giải Pháp:
- Bơm điện từ SEKO AKL tích hợp cảm biến ORP, châm Javen theo lưu lượng thực.
- Bơm định lượng màng KM KS DOSAKI châm Polymer vào bể lắng.
- Hiệu Quả:Tự động hóa 100%, 0 sự cố trong 2 năm.
4.3. Nhà Máy Xi Mạ
- Vấn Đề:Nước thải chứa Cr6+, Ni2+ độc hại.
- Công Nghệ:
- Bơm piston Injecta TP châm NaOH 20% kết tủa kim loại.
- Bơm màng PVDF châm NaHSO3 khử Cr6+ → Cr3+.
- Thành Công:Xử lý 100% kim loại nặng, đạt tiêu chuẩn loại A.
5. Lời Khuyên Từ Chuyên Gia Hiếu
- Bước 1: Phân tích tính chất nước thải (pH, COD, độ nhớt).
- Bước 2: Tính toán lưu lượng & áp suất yêu cầu.
- Bước 3: Lựa chọn vật liệu dựa trên bảng tương thích hóa chất.
Lưu ý
- Tránh mua bơm cũ không rõ nguồn gốc – 90% hỏng hóc do màng/piston kém chất lượng.
- Luôn yêu cầu bảo hành ít nhất 12 tháng.
Kết Luận
Bơm định lượng trong xử lý nước thải không chỉ là thiết bị cơ học, mà là giải pháp công nghệ đa nhiệm, giúp doanh nghiệp cân bằng giữa hiệu suất – chi phí – tuân thủ pháp lý. Với kinh nghiệm triển khai 500+ dự án, Em Hiếu – chuyên gia bơm định lượng sẵn sàng đồng hành cùng bạn thiết kế hệ thống tối ưu nhất.
Liên hệ ngay 0986 267 452 để được tư vấn MIỄN PHÍ!