Bơm định lượng là thiết bị chuyên dùng để bơm và châm hóa chất chính xác vào các hệ thống xử lý nước, sản xuất hóa chất, dầu khí, giấy, dược phẩm hay môi trường.
Tuy nhiên, để đảm bảo lưu lượng ổn định và độ chính xác cao, một bộ phận tưởng chừng nhỏ nhưng vô cùng quan trọng là van hồi áp (Back Pressure Valve).
Van hồi áp có nhiệm vụ duy trì áp suất ổn định ở đầu ra, ngăn chảy ngược hoặc tràn hóa chất, giúp bơm hoạt động bền bỉ và chính xác.
Trong bài viết này, VIMEX sẽ cùng bạn tìm hiểu mục đích của van hồi áp trong bơm định lượng, nguyên lý hoạt động và lý do vì sao thiết bị này không thể thiếu trong hệ thống bơm hóa chất hiện đại.
Van hồi áp là gì?

Van hồi áp (Back Pressure Valve) là thiết bị được lắp ở đầu ra của bơm định lượng, có nhiệm vụ tạo một áp suất ngược nhất định để đảm bảo:
- Dòng chảy không bị dao động,
- Bơm định lượng hoạt động ổn định,
- Hóa chất không tự chảy ra khi bơm ngừng làm việc.
Van hồi áp thường có cấu tạo gồm: thân van, lò xo, đĩa đàn hồi và màng ngăn chịu hóa chất (thường làm bằng PTFE, PVDF, hoặc SS316).
Hai mục đích chính của van hồi áp trong bơm định lượng
1️⃣ Ngăn hiện tượng chảy tự do hoặc xi-phông (Siphon Effect)
Khi bồn chứa hóa chất đặt cao hơn bơm, trọng lực sẽ khiến hóa chất tự chảy vào đường ống, dù bơm chưa khởi động.
Hiện tượng này gây ra:
- Mất kiểm soát lưu lượng châm hóa chất,
- Rò rỉ, tràn hóa chất nguy hiểm,
- Sai lệch trong quá trình định lượng.
Giải pháp:
Lắp van hồi áp có áp suất mở lớn hơn áp suất cột chất lỏng tự nhiên.
Ví dụ: nếu bồn cao 2m (tương đương 0.02 MPa), ta nên chọn van hồi áp có áp suất mở ≥ 0.1 MPa.
✅ Khi đó, van chỉ mở khi bơm hoạt động — giúp ngăn chảy ngược và bảo vệ toàn hệ thống.
2️⃣ Ổn định lưu lượng và áp suất đầu ra của bơm định lượng
Một số dòng bơm định lượng màng hoặc piston có lưu lượng thay đổi theo áp suất đầu xả.
Nếu áp suất đầu ra thấp hoặc không ổn định, bơm dễ định lượng sai.
Lắp van hồi áp ở đầu ra giúp:
- Tạo áp lực ổn định để bơm làm việc trong điều kiện chuẩn,
- Giảm dao động áp, giúp lưu lượng ổn định hơn,
- Hạn chế hiện tượng xung áp, rung lắc trên đường ống.
Cách chọn áp suất cài đặt:
Áp suất van hồi áp nên bằng hoặc thấp hơn một chút so với áp suất làm việc của bơm.
Ví dụ: nếu bơm hoạt động ở 0.5 MPa → nên cài van ở mức 0.45–0.48 MPa.
Nguyên lý hoạt động của van hồi áp
Van hồi áp được thiết kế dạng lò xo nén, hoạt động theo cơ chế:
- Khi áp suất đầu ra chưa đủ lớn, lò xo giữ kín cửa van → không cho dòng chảy qua.
- Khi áp suất vượt ngưỡng cài đặt, van mở ra → cho chất lỏng đi qua.
- Khi áp suất giảm về mức thấp → van đóng lại, giữ áp ngược cần thiết cho bơm.
Cơ chế này giúp bơm định lượng luôn có áp lực ổn định để đẩy chất lỏng, đồng thời giữ cho hệ thống kín và an toàn.
So sánh van hồi áp và van một chiều
| Tiêu chí | Van hồi áp (Back Pressure Valve) | Van một chiều (Check Valve) |
| Chức năng chính | Tạo áp ngược ổn định cho bơm | Ngăn dòng chảy ngược |
| Vị trí lắp | Đầu ra bơm định lượng | Đầu hút hoặc đầu xả |
| Nguyên lý | Mở khi đạt ngưỡng áp suất cài đặt | Mở khi có dòng chảy thuận |
| Ứng dụng | Ổn định lưu lượng, tránh dao động áp | Bảo vệ bơm khỏi dòng ngược |
| Áp suất cài đặt | Có thể điều chỉnh | Cố định |
➡️ Trong thực tế, cả hai loại van thường được lắp cùng nhau để đảm bảo hệ thống bơm định lượng hoạt động chính xác, bền bỉ.
Dấu hiệu bất thường khi van hồi áp hoặc bơm gặp sự cố
Nếu bơm định lượng phát ra tiếng ồn lớn hoặc rung bất thường, nguyên nhân có thể đến từ:
- Áp suất vượt mức định mức của bơm:
– Có thể do tắc nghẽn hoặc van một chiều không mở trơn tru.
– Giải pháp: kiểm tra, lắp đồng hồ đo áp trước van một chiều. - Bạc đạn, trục vít hoặc cơ cấu truyền động bị mòn:
– Gây tiếng kêu lớn, rung lắc.
– Cần bảo dưỡng hoặc thay thế. - Các chi tiết trong van hồi áp bị mài mòn:
– Lò xo yếu, màng PTFE rách, khiến van không giữ được áp ổn định.
– Nên thay van định kỳ 6–12 tháng/lần, tùy môi trường hóa chất.
Theo tiêu chuẩn của bơm định lượng độ ồn của bơm định lượng đo cách 1m không vượt quá 75 dB, tiếng kêu nhỏ khi hoạt động là bình thường.
Ứng dụng của van hồi áp trong hệ thống bơm định lượng
Van hồi áp được dùng phổ biến trong các hệ thống:
- Xử lý nước và nước thải: ổn định châm clo, NaOH, PAC, polymer.
- Ngành hóa chất – xi mạ: châm axit, dung dịch kim loại nặng, hóa chất ăn mòn.
- Ngành dầu khí – năng lượng: kiểm soát châm phụ gia, dung môi, chất chống ăn mòn.
- Thực phẩm – dược phẩm: đảm bảo định lượng chính xác hương liệu, chất hoạt tính.
Lý do nên chọn van hồi áp chính hãng tại VIMEX
✅ Sản phẩm nhập khẩu trực tiếp, đảm bảo vật liệu tương thích hóa chất (PP, PVDF, SS316, Hastelloy).
✅ Đầy đủ áp suất lựa chọn từ 0.1MPa đến 1.0MPa phù hợp cho mọi dòng bơm định lượng.
✅ Đội ngũ kỹ thuật tư vấn chọn van – lắp đặt – cài đặt áp chuẩn theo từng ứng dụng cụ thể.
✅ Hàng có sẵn tại kho Hà Nội & TP.HCM, hỗ trợ giao hàng toàn quốc.
VIMEX – Niềm tin của đối tác, đồng hành cùng hàng ngàn nhà máy trong lĩnh vực xử lý nước, hóa chất và công nghiệp nặng tại Việt Nam.
📞 Liên hệ tư vấn
Van hồi áp trong bơm định lượng không chỉ giúp ngăn chảy ngược mà còn duy trì áp suất ổn định, tăng độ chính xác định lượng và bảo vệ toàn bộ hệ thống.
Đây là thiết bị nhỏ nhưng đóng vai trò cực kỳ lớn trong hiệu suất và tuổi thọ của bơm.
👉 Nếu bạn đang cần van hồi áp hoặc bộ phụ kiện bơm định lượng cho hệ thống của mình, hãy liên hệ ngay VIMEX – chuyên gia bơm công nghiệp hàng đầu Việt Nam:
Hotline: 0986 267 452
Website: bomcongnghiepvimex.com
Email: salevimex@gmail.com
Kho hàng: Hà Nội
